Dernekler ve vakıflar hukuku, derneklerin ve vakıfların kuruluşu, işleyişi, denetimi, hak ve yükümlülükleri ile bu tür kuruluşların faaliyetlerini düzenleyen yasal çerçeveyi ifade eder. Bu hukuk dalı, sivil toplum kuruluşlarının faaliyet göstermesi için gerekli olan yasal zeminin yanı sıra, kamu yararına hizmet eden bu kuruluşların toplum üzerindeki etkilerini de kapsar. Dernekler ve vakıflar, genellikle belirli bir amaca hizmet etmek üzere kurulan ve kar amacı gütmeyen organizasyonlardır.